Buren helpen bij onthulling buurtkunstwerk Bergse Buren

Het kunstwerk is gemaakt voor en door buren. En er was ook een beetje hulp nodig van de buren om het kunstwerk te onthullen. Het doek zat iets te goed vast. Gelukkig is er in Bergse Buren altijd wel een handige buurman met een lader in de buurt!

Buurtbewoners waren nauw betrokken bij het ontwerpen van het kunstwerk. Tijdens workshops van de kunstenaars Nouglise en IWAZ droegen ze ideeën en elementen aan voor het buurtkunstwerk. Nouglise maakte dankbaar gebruik van al die inbreng vanuit de buurt.

Ze liet zich ook inspireren door oude foto’s van de Zeekant. Het schilderij toont een zonsondergang boven het water en een door duinen omgeven fort.

Nouglise: “Ik hoor van veel mensen dat ze hun eigen ideeën erin terugzien. Het was een geweldig project, mijn eerste grote opdracht als kunstenaar.”

Herinneringen aan de Scheldeflat: Marijn & Elselien Withagen

Maar vanzelfsprekend was het niet. Elselien: “De tuin werd te groot voor ons vader, maar hij wilde eigenlijk niet weg. Gerrit Leenders is toen nog eens aan de deur geweest. Hij zei: ‘wordt het nou toch eens geen tijd om naar de Scheldeflat te komen?’ Nou, hij zat er pas net 2 weken of hij zei al: ‘dat had ik veel eerder moeten doen!’”

Het verhaal van de familie Withagen leest zoals die van zoveel families in Fort-Zeekant. Een groot gezin met 12 kinderen, dat woonde aan de Lekstraat. Een tv was er nog niet. “Daarvoor moesten we bij de buren zijn”, weet Elselien nog.

In plaats daarvan speelde de Withagen-kroost veel buiten. Marijn: “We zaten veel op ’t Scheld. Samen met ons vader gingen we dan wormen steken, lijntjes uitzetten, mosselen en kreukels zoeken. Soms aan de Zeekant, andere keren aan de Thoolse dijk. Altijd op de fiets, want met zo’n groot gezin in de auto ging niet.”

Foto links: De Zeekant in de jaren ’60 (Foto Piet Blaas)

Foto rechts: wormen steken aan de Zeekant (Foto Marijn Withagen)

Oude bekenden

Vader Marijn sr. was eveneens een kind van de wijk. Marijn jr.: “In zijn jeugd heeft hij veel tijd gebracht bij zijn ‘Ome Nilleke’. Die woonde op Oud Borgvliet. Vader vertelde wel eens dat daar een waterput stond. Dan moest hij het water uit de put halen. Die oude verhalen vertelde hij graag. Toen ons pa in de Scheldeflat terecht kwam, zag hij weer allemaal mensen uit die tijd. Daar kon hij die verhalen weer mee delen.”

De Scheldeflat bleek een weerzien van veel oude bekenden. Elselien: “Ons vader woonde naast een meske met wie hij nog op de kakschool had gezeten. Ze gingen bij elkaar op de koffie. En ze woonden op dezelfde gang als Meis Suijkerbuijk. Die deed heel veel voor de bewoners, hield altijd iedereen in de gaten of het wel goed met ze ging.”

In de polonaise

Vader en moeder Withagen hadden al snel hun plekje gevonden in de Scheldeflat. En ze bleven er ook graag. Elselien: “Ik weet nog dat we met zijn allen voetbal gingen kijken bij mijn zus, die aan de overkant van de Scheldeflat in de Borgvlietsedreef woonde. We hadden ons pa en ma ook uitgenodigd, maar die bleven liever in de Scheldeflat kijken. Op een gegeven moment zette Nederland een goaltje en wij gingen zingend over de straat: ‘Toedeloe, toedeloe, toedeloe! Zo naar de Scheldeflat toe, waar ons pa en ma naar de wedstrijd zaten te kijken. Heel de zaal mee in de polonaise.”

Zondagmiddagborrel

Op zondag kwam vaak de hele familie Withagen op bezoek bij de Scheldeflat. Marijn: “Daar hadden we wel een schema voor, want met zoveel kinderen en kleinkinderen paste dat anders niet. Dan zaten we vaak op het balkon, te kijken over de Schelde. Je zag het slechte weer van ver al aankomen en ook weer wegtrekken.” Elselien vult aan: “Op het laatst durfden we dat eigenlijk niet meer zo, met zijn allen op het balkon, vanwege al die betonrot.”

Antikraak

De toekomst van de Scheldeflat was toen al bezegeld, bewoners zochten een plekje ergens anders in de stad. Ook vader Withagen moest eraan geloven, maar verzette zich lang. Elselien: “Ons vader is een echte Fortificaan, altijd strijdbaar. Hij zei: ik ben in deze wijk geboren en ik blijf hier zitten. Gelukkig kon hij naar de Stuijvenburgh verhuizen, maar dat was meer een verzorgingstehuis. De mensen waren meer op zichzelf.”

Nadat tanteLouise de Scheldeflat in 2016 overdroeg aan Stadlander besloot de woningcorporatie de flat in eerste instantie beschikbaar te stellen aan antikrakers. Elselien: “Toen we dat zagen, heb ik ons vader aangemeld voor de informatiemiddag. Als 94-jarige werd hij uitgenodigd. Natuurlijk als gekkigheidje. Maar hij had ook nog 1 wens: om nog een keer naar zijn oude appartement te gaan. Daar heeft hij toen een high tea gekregen. BN DeStem was erbij en het kwam zelfs bij de NOS voorbij!”

Vrijgezellenfeest

Beelden van de oude woning in de Scheldeflat zijn ook vereeuwigd in een filmpje van Marijns vrouw Marijke. Voor haar vrijgezellenfeest in 2015 nam zij een flashmob op in de Scheldeflat. Marijn: “Een filmpje dat in 1 take opgenomen moest worden. Ze hebben het wel 20 keer over moeten doen! De Scheldeflat stond toen al leeg en ze eindigen in de woning waar ons vader heeft gewoond.”

Nu de Scheldeflat gesloopt wordt, denken de broers en zussen Withagen nog vaak aan die tijd terug. “We hebben vaak tegen elkaar gezegd: het zou mooi zijn als we met zijn allen weer bij elkaar kunnen wonen, in Fort-Zeekant. Zo’n plek waar je een beetje voor elkaar kunt zorgen en samen kunt genieten van je oude dag”, zegt Marijn. Elselien vult aan: “En een plek waar je nog eens een feestje kunt vieren! Want waar moet je nu nog terecht in de stad? De Scheldeflat had het echt allemaal. Als dat terugkomt, zou ik er zo naartoe verhuizen.”

Lees ook het verhaal van Tonny van Loenhout. Klik op de link!

De herinneringen van
Tonny van Loenhout

Herinneringen aan de Scheldeflat: Tonny van Loenhout

“Het was een goed geolied team. We gingen op een hele fijne manier met elkaar om.”

Tonny kwam begin jaren ’80 in dienst bij de Stichting Zorg en Service. “Een toegankelijke organisatie”, blikt ze terug. “Het management zat in de Warandeflat. Aan het hoofd stond meneer Havermans, die de stichting leidde met meneer Letschert van de administratie en het personeel. Als er een nieuwe bewoner kwam, kwam meneer Havermans altijd persoonlijk langs. Hij kende alle bewoners. Niet alleen van de Scheldeflat, ook van de andere locaties die vielen onder de stichting. Dat persoonlijke, dat was voor hem heel belangrijk.”

Foto links: 2e van links meneer Havermans, hoofd van de Stichting Zorg en Service.

Foto rechts: in het midden staat Joke Mensen met rechts van haar Tonny van Loenhout.

Receptie

Tonny werkte eerst in de Jacquelineflat, maar maakte al snel de overstap naar ‘de Schelde’. Daar kwam ze te werken onder Joke Mensen als hoofd van de huishoudelijke dienst. Tonny was als sub-hoofd haar rechterhand.

“In die tijd betaalden de bewoners huur en servicekosten. In die servicekosten zaten ook alle kosten voor de huishoudelijke dienst en het uitvoeren van licht medische handelingen. Daarvoor hadden we 2 verpleegkundigen in dienst: Marian van Meel, Ria Schutten en Annemieke Jordans. Was je je huissleutel vergeten, dan kon je die ophalen bij de receptie. Een kapotte lamp? Huismeester Jan Coppens kwam een nieuwe indraaien. En chefkok meneer Bierens bereidde de maaltijden van zowel de Schelde als de Warandeflat.”

The Old Time Music Band

Activiteiten waren er ook in de jaren ’80 en ’90 al volop: filmavonden, boekbesprekingen, de Scheldebiljarters die het nog eens opnamen tegen de biljarters van de Warande, een kapsalon, een pinuurtje, de jaarlijkse vastenavend en de gezellige feestavonden.

Via haar man regelde Tonny dat The Old Time Music Band regelmatig kwam optreden. De muziek uit de oude doos zorgde ervoor dat de voetjes van de vloer gingen. “Om 22.00 uur moest de muziek uit, want in zo’n grote flat droeg het geluid best ver. En dan vroegen de bewoners altijd: ‘ach, mag de bar nog een uurtje open?’”

Feest in de Wouwse Tol

The Old Time Music Band was er ook bij toen de Scheldeflat 25 jaar bestond. Het werd een groot feest in de Wouwse Tol. “Alle bewoners zijn opgehaald met bussen en naar het feest gebracht. En echt iedereen ging mee. Het was één grote familie.”

Ook in de kerstdagen overheerste het familiegevoel. “Samen met meneer Bierens organiseerde ik het kerstdiner op Eerste Kerstdag. Daar werd altijd veel gebruik van gemaakt. De bewoners vonden het helemaal niet erg om met kerstmis in de Scheldeflat te blijven. Ze hadden elkaar en dat was vaak al genoeg.”

De Scheldeflat was daarin uniek. “Ik heb later nog 2 jaar bij de Warandeflat gewerkt. Daar was het ook leuk en ook gezellig. Maar het was geen Scheldeflat.”

Decorstuk bij het 25-jarig bestaan in de Wouwse Tol, geschilderd door Ad Elzakkers.

Afscheid van de Scheldeflat

Dat de Scheldeflat nu gesloopt wordt, daar heeft ze nu vrede mee. “In het begin had ik er wel moeite mee dat de flat leeg kwam te staan. Maar ik weet ook dat er veel asbest in zit. Dat maakt de kosten om het gebouw weer naar deze tijd te maken te duur. Het is goed dat het nu klaar is. Laat er maar mooie nieuwbouw terug komen!”

Lees ook het verhaal van oud-bewoner Joep Wolkefelt. Klik op de link!

De herinneringen van
Joep Wolkefelt

Herinneringen aan de Scheldeflat: Joep Wolkefelt

Hij lepelt ze zo op, van zijn vroege jeugd tot aan zijn tijd in de Scheldeflat. Want daar heeft hij maar liefst 11 jaar gewoond. “Mijn tijd in de Scheldeflat? Dat was leuk, leuk, leuk. Het was gewoon goed!”

Joep is geboren in het Limburgse Blerick. Zijn militaire diensttijd bracht hem naar Bergen op Zoom. In het Markiezenhof ontmoette hij zijn toekomstige vrouw. “Onze eerste woning was aan de Borgvlietsedreef 1. Ik werkte bij Jansen Rijtuigenwerk, via mijn baas kon ik het huis huren. Maar met 1 voorwaarde, dat ‘Omaatje Verdaasdonk’ er mocht blijven wonen.”

De eerste 3 kinderen werden geboren  in de Borgvlietsedreef. Toen de Paulus Buyslaan werd opgebouwd, verhuisde het jonge gezin naar daar. Toen ook die woning te klein werd, was de Rijnlaan zijn volgende halte. Later volgden nog 20 jaar in Yerseke, Zeeland.

Zicht op de Borgvlietsedreef, vanuit de Scheldeflat (Foto: Piet Blaas)

Biljartclubje

Vanwege zijn vrouw verhuisde Joep in 2003 naar de Scheldeflat. “Ik woonde in de Heiningen, op 8 hoog. Keek zo de hele stad over. Maar toen kwam er een plekje vrij in de Schelde, op de 4e verdieping.” Daar kwamen Joep en zijn vrouw al meteen in een warm bad terecht. “Ik zat in een biljartclubje. We waren met zijn vieren. Janus de Smid, Piet Musters en meneer Dietvorst. Dat waren echte vrienden. We gingen ook vaak samen op pad, eten bij Non Plus Ultra of bij het Veerhuis. Leuk was dat!”

Kanarie

Van Janus kreeg Joep nog eens een kanarie. “Die is twee keer doodgegaan! Ik was naar de carnavalsoptocht van ABG TV aan het kijken toen: POEF. Lag dat vogeltje dood in zijn kooi. Ik zei: ‘ik zal je morgen wel begraven jongen.’ De volgende ochtend kwam de zuster langs. Ze zei: ‘Moet u dat doek niet van de kooi afhalen?’ En ja hoor, het vogeltje leefde weer. Maar hij was opgehouden met fluiten en een paar dagen later was hij echt dood. Ik heb hem begraven in de tuin van de Scheldeflat.”

Muziek

Muziek is de grote passie van Joep en ook in de Scheldeflat liet hij zich regelmatig horen. Hij maakte deel uit van de Scheldeboys, dat bestond uit Wim (accordeon), Ron (basgitaar) en Joep (rithme). Een bijzonder moment herinnert hij zich nog:

“Gerrit Leenders, voorzitter van de bewonerscommissie, had een Koninklijke Onderscheiding gekregen. Ik kende wat mensen van de Oranje Nassau Harmonie. Ze zouden in mars naar de Scheldeflat komen om een aubade te brengen aan meneer Leenders. Ik weet het nog goed, Hennie Heijboer, de huisarts, liep met zijn klarinet voorop. Maar het duurde even voordat de Harmonie er was. Wat denk je? Al die mensen helemaal blauw van de kou, maar het was wel mooi.”

Lees ook het verhaal van Frits Leenders Klik op de link!

De herinneringen van
Frits Leenders

Herinneringen aan de Scheldeflat: Frits Leenders

Als jong kulleke zat ik op de Sint Josefschool aan het Lourdesplein en vanuit de klas kon je zelfs de bouw van de bovenste lagen van dé Scheldeflat volgen. Het stak hoog boven de huizen uit.

Een markant gebouw aan het einde van de Borgvlietsedreef in de volkswijk Fort-Zeekant. De naam werd ontleent aan de Schelde, de Oosterschelde die tot begin jaren tachtig voor Eb en Vloed zorgde op enkele tientallen meters van DE Schelde flat.

Al gauw kreeg ik door dat als je “oud” werd dáár moest gaan wonen. Daar, in de Scheldeflat, daar was het gezellig, heel gezellig. Daar woonde dan ook vele Bergenaren. Bekende Bergenaren, zoals de Smid van Geel, de gebroeders Paanen, Dhr. Sjel Bergmans, Mevr.van Mansveld en het echtpaar Withagen.

Het deed mijn zussen en broer dan ook deugd dat onze ouders, Gerrit & Riet Leenders, eind jaren negentig in DE Scheldeflat gingen wonen.

In dezelfde straat, van nummer 26 naar nummer 778. Van begin van de Borgvlietsedreef naar eind van deze straat. Op verdieping 7, en zoals mijn vader altijd zei, zijn geluksgetal.

Benidorm aan de Schelde

En geluk hadden ze. Want hun woning zat aan de korte zijde, aan de kant van de Scheldelaan. Met zicht op de Bergse plaat, de Binnenschelde en in de verte Zeeland met oa Yerseke en naar links zag je zelfs de haven van Antwerpen.

Als we op visite kwamen bij onze ouders zaten we dan ook aan tafel voor het raam en keken naar het mooie uitzicht wat ze hadden. En bij goed weer zaten we op een rijtje op het smalle balkon en kregen geen genoeg van het geweldige uitzicht.   

Ik zei dan ook weleens gekscherend, jullie hoeven niet op vakantie. Met dit mooie uitzicht waan je je zelf in het buitenland in Spanje Benidorm. Nu nog wel wat badhanddoeken over de balustrade hangen dan is het plaatje compleet.

Borrel, biljart en breien

Maar gezellig was het niet alleen in hun huisje, het was ook gezellig in de ontspanningsruimte op de eerste verdieping. Daar werd heel wat georganiseerd. Daar moest je zijn om elkander te ontmoeten.

Van het koffie uurtje in de ochtend tot de borrel op de maandag en de donderdagmiddag. Twee dames hadden daar dan bardienst waaronder mevrouw Jo van de Boom en mevrouw Laura van Calmthout.  Menig borreltje werd er dan ook geschonken.  

Maar ook biljarten, er stonden daar twee knotsen van biljart tafels. Terwijl de Vlijtige Vingers wat haak/breiwerk verrichten onder leiding van Mevrouw Adriaansen ging het er tijdens het biljarten serieus aan toe, heel serieus.

Op vrijdagmiddag werd de ruimte tijdelijk omgebouwd voor een kerkdienst, een dienst van woord en gebed. De pastor van dienst ging dan voor. Een van deze pastors en welbekend in deze wijk was Pastor Ben Riesewijk. Hij kwam graag naar de Scheldeflat. Toen Pastor Ben kwam te overlijden nam ons Pa, bij beperkte beschikbaarheid van Pastors, deze rol over.

Feestavonden

Memorabel waren ook de thema diners verzorgd door de koks van Tante Louise. Een van de dienstdoende koks, oa. Johan Scheepers verzorgde zo’n thema diner (bv Mosselen eten) samen met medewerkers van Tante Louise. Dit werd zeer gewaardeerd door de bewoners.

Maar ook memorabel waren de feestavonden zoals Carnaval/Vastenavend. Op de dinsdag voor het Carnavals/Vastenavend weekend bracht De Prins met zijn gevolg altijd een bezoek aan de Scheldeflat. Er werd zelfs prijs gelopen. Achter de rollator. En menig keer is het voorgekomen dat men er ’s morgens achter kwam dat de rollator nog in de feestzaal stond.

Dinsdags de laatste dag van het Carnavals/Vastenavend weekend keken de bewoners gezamenlijk naar de TV. De BRTO later ZuidWest TV. Deze zond de optocht/leutstoet vertraagd uit. Na deze uitzending werden de bewoners getrakteerd op een frietje met een heerlijke croquet. Dat maakte dit festijn weer helemaal compleet.   

Ook bracht Sint Nicolaas een bezoekje aan de Scheldeflat. Enkele bewoners werden dan op hilarische wijze in het zonnetje gezet of beter gezegd: op de hak genomen. Maar ook de Goedheiligman werd zelfs een keer verast/verblijd door de dames van de Vlijtige Vingers met warme sokken slofjes en een heerlijke bijpassende warme sjawl.

Uitjes in de stofzuiger

De bewoners werden ook jaarlijks verast met een toneelstuk van de groep Rondom de Plattebuis of een muzikale bingo, een optreden van dansclub de Lady’s Company. En zelfs een keer van Shantykoor de Batraven. De mannen kwamen in grote getalen naar De Scheldeflat, het paste er maar net in. Een van de leden, Rens Franken, had bedacht om de bewoners te trakteren op nieuwe haringen. Nou die haringen gingen er wel in. De volgende ochtend moest er gestofzuigd worden om de gevallen uitjes op te ruimen. Nog dagen lang rook men de uien lucht als de stofzuiger weer zijn dienst moest doen.

Tijdens de Kerst werd er door mijn vader en zijn kleinzoon op de 7e verdieping een heuse Kerststal ingericht met kerst beelden vanuit de noodkerk St Paulus Kerk die in de wijk Zeekant had gestaan. Menig bewoner nam een kijkje bij deze kerststal.

En als je tijdens de Kerstdagen of Nieuwjaarsdag op visite ging bij je ouders kwam je menig bekende tegen. Het was er een komen en gaan van kinderen/klein kinderen van ouders die ook in deze gezellige flat woonde. Dan was het al gauw, wonen jouw ouders hier ook?  Veelal waren het ouders vanuit de buurt of directe omgeving van Bergen op Zoom. Maar ook bewoners vanuit andere delen van Nederland zoals Den Haag met of zonder hun roots in Bergen op Zoom.

Feestavonden

Voor kleine boodschappen kon je terecht in het service winkeltje van Jack Vanwesenbeek. Daar kocht je bv lekkere koeken van een plaatselijke bakker. Het was daar een komen en gaan.

Waar het ook gezellig was, dat was bij de chinees Tang Dynasty aan de overkant van de straat. Daar kon je terecht voor een heerlijke loempia. Zelfs trakteerde deze chinees de bewoners enkele keren op heerlijke loempiaatjes.     

Als je zelf iets te vieren had, en veel werd er gevierd, kon je als bewoner de ontspanningsruimte “boeken” om je familie te ontvangen. Zeker degene die een grote familie hadden maakte hier graag gebruik van.

Ook werd een computer lokaal ingericht voor degene die computer vaardig wilde worden. Onder de naam digi-vitaal ging men voortvarend aan de slag. Kortom er was in DE Scheldeflat altijd wel iets te doen. Dat maakte het ook zo gezellig.

Stiller en stiller…

Tot het moment daar kwam met de berichtgeving dat de Scheldeflat dicht ging. Het gebouw voldeed niet meer aan de huidige eisen, het zou gesloopt moeten worden, of wel plaats moest maken voor nieuwbouw. De schrik zat er goed. Wat nu, en waar moet ik heen. Jaren ging er overheen tot dat moment daar was.

De gangen werden stiller en stiller. Zo ook de festiviteiten. Je voelde dat het einde nabij was voor de bewoners. Onze ouders vonden gelukkig een nieuw plekje en wonderbaarlijk op enkele tientallen meters van De Scheldeflat, in de Stuyvenburg. Zo bleven ze toch nog in de gezellige wijk Fort Zeekant wonen.

Nadat de laatste bewoners hun nieuwe woonplekje hadden gevonden ging De Scheldeflat op 1 maart 2016 definitief op “slot”. Maar voordat het moment daar was bezocht daags ervoor Dhr. Marijn Withagen senior samen met zijn dochters nog 1 keertje de Scheldeflat, naar de achtste etage alwaar voor hen een High Tea was georganiseerd. Dhr. Marijn Withagen senior had nl. heel veel heimwee en dit was Dhr. Jef Pelgrims bestuurder van Tante Louise te horen gekomen, en had het idee opgepakt om dit te organiseren voor hem. Zelfs de liften waren weer even in gebruik. Dankbaar werd hier gebruik van gemaakt.

Statushouders en kunstenaars

Ik sprak zelf destijds Dhr. Jef Pelgrims ook nog. Hij vertelde mij dat nadat de Scheldeflat op slot was gegaan men op een van de verdiepingen een wietplantage had aangetroffen. Men had dit zeer professioneel ingericht om maar niet ontdekt te worden. Dhr. Pelgrims vertelde mij als men deze personen hadden opgepakt en hun straf hadden uitgezeten hij ze wel in dienst zou willen nemen. Zo keurig/netjes had men het installatie werk uitgevoerd.

Toch ging DE Scheldeflat nog even van slot om dienst te doen als tijdelijke woonruimte voor onder andere spoedzoekers en statushouders. Men maakte gebruik van de onderste woonlagen. De liften waren namelijk buiten gebruik gesteld.

Ook enkele kunstenaars maakte nog even gebruik van de algemene ruimte, men kon er zelfs even binnen lopen voor een praatje. Enkele jaren geleden was toch het moment daar, definitief op slot. En nu vandaag, woensdag 4 oktober, het moment van de sloop. 

Wat nu rest zijn de herinneringen, DE Scheldeflat zal in onze herinneringen hier altijd blijven staan.

Lees ook het verhaal van Jack Wesenbeeck. Klik op de link!

De herinneringen van
Jack Wesenbeeck

Vaarwel Scheldeflat!

Vandaag ging de eerste “hap” uit de Scheldeflat. Een moment waar veel wijkbewoners, oud-bewoners, oud-medewerkers en oude bekenden op af kwamen.

Samen foto’s bekijken, samen op de foto met de letters van de Scheldeflat, maar vooral: samen herinneringen op halen.



De echte sloop gaat over 2 weken van start, als de asbestsanering helemaal klaar is. Ondertussen blijven we herinneringen aan de Scheldeflat verzamelen. Niet zomaar: we bundelen deze in een afscheidsdocumentaire. De première volgt half december. Later meer hierover! 

Herinneringen aan de Scheldeflat: Jack Wesenbeeck

Tussen 2000 en 2006 was Jack Wesenbeeck de zelfstandig uitbater van de servicewinkels in de Scheldeflat, Warandeflat, Meilustflat, Avondvrede en de Jacquelineflat. “Mijn doel? Een echte servicewinkel in huis, waar je eigenlijk alles voor thuis kon kopen.”

Toen Jack in 2000 het beheer van de winkeltjes overnam, waren met name die van de Scheldeflat en de Warande sterk verouderd. “Ze bevonden zich allebei in de kelder. Was er in die tijd een controle geweest op de kwaliteit, weet ik niet of we erdoor waren gekomen”, schetst hij het beeld.

Jack kreeg als zelfstandig ondernemer de opdracht om de winkels te vernieuwen. De Scheldeflat werd zijn eerste project. Op de 1e verdieping, naast de recreatiezaal werd een leegstaande woning omgebouwd tot winkelruimte. De opening was in 2003, door niemand minder dan Burgemeester Peter van der Velden. “Peter is mijn zwager. Hij was net een paar weken Burgemeester. Het was een van zijn eerste optredens.”

Warme saucijzenbroodjes

“We hadden van alles”, vertelt Jack trots. “Aardbeien en asperges in het seizoen. Verse eieren en appels van de boer. De geur van warme saucijzenbroodjes vulden de hele gang. Vroegen de bewoners om een bepaalde producten, dan zorgden we dat het er was. Zelfs kapotte schoenen konden worden binnengebracht. We zorgden ervoor dat de zolen gerepareerd terugkwamen.”

Ook de bewoners van Fort-Zeekant wisten de winkel te vinden, al was de concurrentie met de lokale middenstand en de Nettorama er natuurlijk ook.

Dagelijks uitje

Voor veel bewoners was een bezoek aan de servicewinkel een dagelijks uitje. Iedere dinsdag tot en met zaterdag was het winkeltje geopend van 9.00 tot 12.00 uur. Zelf stond Jack aan de kassa van de winkel in de Meilustflat, maar zijn winkeldames Wilma Lameir en Joke Hermans waren graag gezien in de Scheldeflat.

“Het was echt een servicewinkel, dus het sociale hoorde daar zeker bij. Soms kwamen de bewoners maar voor 1 product, maar ze waren er wel even uit. Het praatje was minstens net zo belangrijk. Zo bouwde je echt een band op met de bewoners.”

Jack weet nog dat een van zijn medewerksters ziek thuis zat. ” Toen ik bij haar thuis kwam, stond de hele woonkamer vol met kaarten van de bewoners van de Scheldeflat. De mensen waren echt betrokken.”

Onzekere toekomst

De nieuwe servicewinkel was een groot succes, maar daar stond ook een forse investering tegenover. “De Scheldeflat heb ik helemaal zelf bekostigd. Maar ik ben daarna wel met de stichting in overleg gegaan over de kosten. Voor de Warande moest dat toch anders.”

De toekomst de serviceflats was te onzeker, al werden wel alle winkels gemoderniseerd. Toen Jack ook met persoonlijk leed kampte, gaf hij de winkels in 2006 terug aan de stichting Vivensis. Bewoners van de Scheldeflat namen later het beheer van de winkel over.

Bergenaren

Hoewel hij zelf de meeste uren doorbracht in de Meilustflat, kan Jack terugkijken op een hele mooie tijd in de Scheldeflat. “Het waren bijna allemaal Bergse mensen en wie dat van oorsprong niet was, werd het wel in de Scheldeflat. Natuurlijk vond je die ook in de Warande, maar daar bleven de voetjes gewoon op de grond. In de Schelde ging het dak van het zolder eraf!”

Lees ook het verhaal van Liesbeth Rijken & Ellie Schnabel. Klik op de link!

De herinneringen van
Liesbeth & Ellie

Herinneringen aan de Scheldeflat: Ton van Halem

De biljartballen rolden immers dagelijks in de recreatiezaal van de Scheldeflat. “Ik kwam er iedere week wel een keer.”

Zo rond 1995 plaatste Ton 2 biljarttafels in de Scheldeflat. “Die hebben er tot de sluiting van de serviceflat gestaan. Daarna ging de flat een tijd dicht. Toen er later vluchtelingen in kwamen wonen, heeft Stadlander mij gevraagd om weer een biljart te plaatsen. Die kwam over van een ruimte in Sint-Maartensdijk. Voor de sloop van de Scheldeflat heb ik de biljarttafel nog overgebracht naar het oude politiekantoor aan Plein XIII, waar nu Oekraïense vluchtelingen zitten.”

Ton en Jacqueline hebben vanuit hun woning (nu nog) uitzicht op de Scheldeflat.

Biljartboetiek

Het plaatsen van de biljarts betekende voor Ton ook dat hij veel contact had met de Scheldeflat. “Ik kwam er wekelijks voor kleine reparaties. En de bewoners wisten ons ook goed te vinden. In die tijd zaten we met 2 winkels aan het Emmaplein: de Biljartboetiek en een winkel met dartspullen. Dan kwamen ze bij mij voor bijvoorbeeld een keu of andere toebehoren.”

Ton en zijn vrouw Jacqueline wonen al heel wat jaren in de wijk. Na 47 jaar in de Prins Hendrikstraat, verhuisden ze afgelopen december naar Bergse Buren. Vanaf de woonkamer volgen ze de sloop van de flat. “Je hoort dat ze nog volop bezig zijn. Het hele pand wordt gestript.”

Toen de Scheldeflat onderdak bood aan vluchtelingen, plaatste Ton opnieuw een biljart in de flat.

Gemoedelijk

Als ondernemer in dé favoriete sport voor senioren is Ton al op veel plekken geweest. Hij leverde biljarts aan onder andere de Jacquelineflat, de Warandefat, de Meilustflat, maar ook de ontmoetingsruimten van de appartementengebouwen Reigershorst en Aquacite.

Over die laatste locatie heeft Ton nog een bijzondere anekdote. “Daar heeft ooit een bewoner frituurvet over de biljart gegooid. Hij was het getik van de ballen beu.” Zo’n incident heeft bij de Scheldeflat nooit plaatsgevonden.

“Hooguit een gat in het laken, maar het waren oudere mensen hè. Nee, bij de Scheldeflat ging het er altijd heel gemoedelijk aan toe. De sfeer was er fantastisch, al die mensen samen. Ze waren altijd blij dat ze mochten biljarten. Ik heb nog wel eens een biljartklok opgehangen, maar als die 14 dagen gebruikt is, is dat veel. Dat was daar niet nodig. Voor de mensen was het echt perfect!”

Lees ook het verhaal van schrijver Sonn Franken. Klik op de link!

De herinneringen van
Sonn Franken

Herinneringen aan de Scheldeflat: Liesbeth Rijken & Ellie Schnabel

Van maaltijden tot pinuurtje, van bonte avonden tot biljarten. En natuurlijk de bemanning van de receptie en de huishoudelijke dienst. Al zijn ze er zelf bescheiden onder: “We deden het altijd met zijn allen. Het was 1 team, iedereen deed mee.”

Liesbeth en Ellie kwamen beide eind jaren ’90 te werken aan de receptie van de Scheldeflat. Later volgde Liesbeth de opleiding tot facility manager, een functie die meermaals van naam veranderde: Hoofd Serviceflat, Manager Wonen en Manager Wonen B. “Maar ik bleef gewoon steeds hetzelfde doen hoor.” En dat werk was heel breed. Als de dames eenmaal vertellen, komt de ene herinnering na de andere.

Bijvoorbeeld het samen eten. Liesbeth: “In het begin werden er warme maaltijden verzorgd. Die werden bereid in de Warandeflat, later kwamen ze vanuit de Meilustflat. De maaltijden werden rondgebracht door de huishoudelijke dienst. Op een gegeven moment mocht dat niet meer, met warme maaltijden over straat. Toen kwamen de maaltijden koud aan. Wij overal magnetronnekes weggezet, maar dat was ook al snel klaar. Toen zijn we zelf gaan koken, twee keer in de week. Op inschrijving. Want we moesten zelf de inkopen doen. Het waren simpele maaltijden om samen te eten.”

Meneer Leenders, voorzitter van bewonerscommissie, zorgde 1 keer per maand voor een themamaaltijd, bijvoorbeeld een FAA (Forel, Asperges en Aardbeien)-maaltijd of mosselen. “En dan na het eten gingen de handjes de lucht in. Het was er altijd gezellig.”

Dienstverlening

Wie in de Scheldeflat woonde, hoefde zich niet te vervelen. Er was een bieb, een winkeltje, een gymclub, in de recreatiezaal kon je koffie en thee kopen voor 50 cent en er stonden biljarttafels. Er werden bingo’s georganiseerd, muziekavonden en optredens. Ook was er een pinuurtje, een opvolging van de bezoekjes die de NMB midden jaren ’90 aan de Scheldeflat bracht.

Dan was er nog de receptie, de huishoudelijke dienst, de aanwezigheid van de huismeester en de zorg. De bewoners betaalden hiervoor zogenaamde dienstverleningskosten.

Huishoudelijke hulp

Later kwamen de indicaties op. Via de WMO of Wet Langdurige Zorg hadden bewoners recht op thuiszorg en huishoudelijke hulp. Ook die ondersteuning leverde het personeel van de Scheldeflat. De toegewezen zorg gaf soms wel wat uitdagingen.

Ellie, die de roosters maakte, herinnert zich dat nog goed. “Op het hoogtepunt waren er bewoners die 9,9 uur huishoudelijke hulp in de week kregen. Voor een appartementje van 48 vierkante meter. In de vakanties kwamen we soms niet rond met de roosters. Dan kwamen we een uurtje minder. Maar sommige bewoners stonden erop dat die tijd dan wel ingehaald worden.”

Liesbeth: “Toen een bewoonster vroeg of we de plastic boterhamzakjes konden uitwassen, werd het me echt te gek. Daar heb ik toen wel wat van gezegd.”

‘Hotel Scheldeflat’

Rond de vastenavend was het altijd een drukte in de flat. Natuurlijk vanwege het jaarlijkse bezoek van d’n òògheid, maar ook vanwege de vele boekingen in ‘Hotel Scheldeflat’. Op iedere verdieping bevond zich namelijk een logeerkamer. Familieleden die overkwamen konden zo’n logeerkamer boeken, tegen betaling.

Een vaste gast was oud-Stadlander bestuurder Ton Ringersma. Liesbeth: “Hij woonde toen nog niet in Bergen op Zoom. Ik kwam hem eens tegen op een receptie en hij vertelde dat hij in een hotel sliep. Ik zei: je gaat toch niet op hotel als je ook bij ons kunt slapen? Sindsdien boekte hij regelmatig een logeerkamer, soms zelfs met zijn hele familie.”

Bergenaren

Liesbeth en Ellie hielden kantoor in een lege woning: nummer 178. “Als de deur open stond, konden ze bij ons binnenlopen.” De sociale controle was er groot. Het gebeurde nog al eens dat bewoners zich zorgen maakten over de buurvrouw die zich al even niet had laten zien.

Ellie: “Dan gingen wij met kloppend hart naar binnen. Je wist niet wat je aan ging treffen. We hebben wel eens mensen gevonden, die helaas overleden waren.”

Liesbeth herinnert zich nog goed dat de overledenen via de achterzijde de Scheldeflat verlieten. “Dat vond ik zo naar. Je komt waardig naar binnen langs de voorkant. Ik vond dat je ook waardig de Scheldeflat moest kunnen verlaten, dus langs de entree naar buiten. Dat heb ik uiteindelijk voor elkaar gekregen.”

Lees ook het verhaal van wijkbewoner Ton van Hamel. Klik op de link!

De herinneringen van
Ton van Halemd

Straatrommelmarkt met veel waterflesjes en parasols

Op de markt werden ook dit jaar de meest uiteenlopende artikelen aangeboden. Kleding, speelgoed en boeken, maar ook een bankstel, fietsen, hengels en verzorgingsproducten. Het was al vroeg druk in en om de Beatrixlaan, een aantal bezoekers deden dat in verband met de hoge temperaturen.

Organisator Rob Langenberg: “Een goede opkomst, tevreden gezichten. Overal zag je extra parasols, waterflesjes voor bezoekers en zelfs zwembadjes. Dat is dan wel weer mooi: iedereen zorgt voor elkaar!”