Het gaat om sporen van een kleine nederzetting uit de periode tussen het einde van 6e eeuw en het midden van de 9e eeuw. Oftewel: ruim 1400 jaar geleden werd onze wijk al bewoond!
De tuin van de Scheldeflat in de wijk Fort-Zeekant in Bergen op Zoom is deze weken het toneel van een archeologisch onderzoek. De flat zelf wordt gesloopt en maakt plaats voor nieuwbouw. Onderdeel van de ontwikkeling is onderzoek naar sporen uit het verleden. En die blijken enkele meters diep nog goed te vinden te zijn.
In de tuin zijn verschillende hutkommen gevonden. Dit zijn halfingegraven kuilen, waarboven een houten hutje stond. Kleurverschillen in het zand tonen de wanden en palen van de hutjes.
Ambachtscentrum
“Kijk, dit vinden we hier heel veel”, laat Marco Vermunt zien. In zijn handen houdt hij een groot been, vermoedelijk van een varken. “We vermoeden dat hier een ambachtscentrum heeft gezeten. Van dierenbot werd hier van alles gemaakt, bijvoorbeeld het handvat van een mes of de spinklos voor het spinnen van wol.” Dat er zoveel dierenbotten gevonden worden, is vrij uniek. “Meestal vergaan die in zandgronden.”
Vroege Middeleeuwen
Maar het is vooral de historische periode – de vroege Middeleeuwen – die de vondsten bijzonder maken. “De sporen stammen uit de Merovingische tijd. Een periode genoemd naar koning Merovech. Vondsten uit die tijd zijn vrij zeldzaam, zeker hier in deze regio. De dichtstbijzijnde opgravingen uit die tijd zijn Alphen-Chaam en Den Haag.”
Ook de hoeveelheid aardewerk is opmerkelijk. “Dit kan erop wijzen dat er in die tijd al op grote schaal aardewerk werd gemaakt. Dat zou betekenen dat vanaf de Romeinse tijd tot de 20e eeuw eigenlijk onafgebroken hier aardewerk werd gemaakt.”
Kasteel van Borgvliet
Vermoedelijk maken de gevonden hutkommen deel uit van het latere dorp Borgvliet. Marco wijst in een schuine lijn van de binnenstad tot aan de Binnenschelde. “Dit was vroeger de weg naar het Kasteel van Borgvliet. Vandaar de naam Borgvlietsedreef. In 1545 is deze weg al vastgelegd door tekenaar Jacob van Deventer. De hutkommen die we nu hebben gevonden, volgen dezelfde lijn. Het zou dus heel goed kunnen dat de route die Van Deventer in de 16e eeuw tekenden al 8 eeuwen ouder was.”
Grafkelder
Op het terrein van de Scheldeflat bevond zich tot de jaren ’70 ook het beroemde graf van burgemeester De Roock. Een mytische plek, weet Marco. “In 1956 is het bestemmingsplan Fort-Zeekant vastgesteld. De wijk is toen enkele meters opgehoogd. Het graf kwam daardoor verdiept te liggen, met hekwerk eromheen. Dat maakt de plek nog mysterieuzer.”
In de jaren ’70 zijn de stoffelijke resten overgebracht naar Breda. Het archeologisch onderzoek richt zich niet op de resten van de grafkelder.
In de film over de Scheldeflat geeft Marco Vermunt vanaf minuut 13:15′ meer uitleg over de vondsten en het verhaal van de grafkelder.
